Zadania szkoły w ramach przeciwdziałania przemocy wobec uczniów
Szkoły realizują założenia podstawy programowej kształcenia ogólnego – realizują określone cele i zadania wychowawcze. Instytucje te zapewniają uczniom opiekę poza rodziną oraz – mając możliwości oddziaływania na rodziców – wspierają prowadzone przez nich działania wychowawcze.
W ramach procedury przeciwdziałania przemocy wobec ucznia przedstawiciel oświaty:
- udziela kompleksowych informacji o:
- możliwościach uzyskania pomocy, w szczególności psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej oraz wsparcia,
- instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie,
- możliwościach podjęcia dalszych działań mających na celu poprawę sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie;
- organizuje niezwłocznie dostęp do pomocy medycznej, jeżeli wymaga tego stan zdrowia osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie;
- może prowadzić rozmowy z osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, na temat konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie oraz informuje te osoby o możliwościach podjęcia leczenia lub terapii i udziale w programach oddziaływań korekcyjno- edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie;
- diagnozuje sytuację i potrzeby osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, w tym w szczególności wobec dzieci;
- udziela kompleksowych informacji rodzicowi, opiekunowi prawnemu, faktycznemu lub osobie najbliższej o możliwościach pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej, pedagogicznej oraz wsparcia rodzinie, w tym o formach pomocy dzieciom świadczonych przez instytucje i podmioty w zakresie specjalistycznej pomocy na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie.
Przewodniki na temat postępowania w przypadkach przemocy w rodzinie dla pracowników oświaty:
http://www.niebieskalinia.pl/algorytmy/dla-oswiaty
Pielęgniarka szkolna:
- gdy zauważy ślady przemocy na ciele dziecka (siniaki, wybroczyny) opisuje je w karcie zdrowia dziecka (mogą być dowodami w sprawie),
- przekazuje swoje podejrzenia innym pracownikom szkoły (dyrektor, pedagog, psycholog, wychowawca),
- wszczyna procedurę „Niebieskie Karty”.
Sygnały mogące wskazywać, że istnieje prawdopodobieństwo występowania przemocy w rodzinie, w sytuacji zgłoszenia urazów u dzieci poniżej 5 roku życia:
- wystąpiła niewytłumaczalna zwłoka w zgłoszeniu się do lekarza,
- informacje zawarte w wywiadzie są mało wiarygodne (budzą wątpliwości),
- stwierdza się zmiany wskazujące na urazy nieprzypadkowe,
- zachowanie dziecka nie jest adekwatne do badań.
W przypadku obrażeń ciała starszego dziecka, przemoc w rodzinie możemy podejrzewać jeżeli:
- mamy wątpliwości co do prawdziwości podawanych przez pacjenta przyczyn obrażeń,
- sytuacje, gdy obserwowane obrażenia ciała u pacjenta powtarzają się,
- pacjent zgłasza się na leczenie zawsze sam, nikt mu nie towarzyszy lub przeciwnie – podczas całej procedury medycznej towarzyszy mu inny członek rodziny,
- pacjent unika opowiadania o zdarzeniu, które wywołało obrażenia, nie patrzy w oczy.
Przewodniki na temat postępowania w przypadkach przemocy w rodzinie dla pracowników ochrony zdrowia: http://www.niebieskalinia.pl/algorytmy/dla-ochrony-zdrowia
Szkoła podejmuje działania interwencyjne, ale prowadzone są także działania profilaktyczne. Budowanie prawidłowych relacji w rodzinie w oparciu o poszanowanie praw wszystkich jej członków wchodzi w zakres podstawy programowej przedmiotów realizowanych w szkole (m. in. wiedzy o społeczeństwie i wychowania do życia w rodzinie). Zagadnienia dotyczące przeciwdziałania przemocy są omawiane podczas godzin do dyspozycji wychowawcy. Ponadto realizacja programu wychowawczo- profilaktycznego szkoły obejmuje wszelkie działania profilaktyczne w zakresie przeciwdziałania przemocy, zarówno wobec uczniów jak i ich rodziców poprzez:
- profilaktykę uniwersalną – adresowaną do całej społeczności szkolnej,
- profilaktykę selektywną – kierowaną do grup zwiększonego ryzyka,
- profilaktykę wskazującą – adresowaną do tych jednostek z grup ryzyka, które wykazują wczesne symptomy zaburzeń lub częste i utrwalone zachowania ryzykowne.
Działania na poszczególnych poziomach różnią się intensywnością i czasem trwania.
Jednym z ważnych elementów jest szeroko prowadzona we wszystkich szkołach akcja informacyjna, dotycząca możliwości uzyskania pomocy w sytuacji, gdy w rodzinie dochodzi do stosowania przemocy.
Szkoły organizują akcje profilaktyczne, jak również biorą udział w akcjach lokalnych (w tym w tych, które prowadzone są z inicjatywy Miejskiego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie).